Vlabel bevestigt belastbare grondslag bij schenking van blote eigendom bezwaard met “eventueel” vruchtgebruik

Published by IVV on

Situering algemeen

Bij een schenking van een goed met voorbehoud van een “actueel” vruchtgebruik door de schenker, wordt de schenkbelasting berekend over de waarde van de volle eigendom van dat goed. Op deze manier wordt voorkomen dat de belastbare basis eenvoudig beperkt wordt door zich een vruchtgebruik voor te behouden. Bovendien zou bij het uitdoven van het vruchtgebruik de volle eigendom verkregen worden zonder dat er schenkingsrechten betaald werden op de waarde van het vruchtgebruik, aangezien de aanwas van het vruchtgebruik in principe belastingvrij blijft.

Verder is de situatie denkbaar waarbij de schenker van de blote eigendom op het ogenblik van de schenking niet of niet langer het vruchtgebruik van het betrokken goed heeft. De toepasselijke wetgeving bepaalt dat in een dergelijk geval de belastbare grondslag niet lager mag zijn dan de verkoopwaarde van de volle eigendom, na aftrek van de waarde van het vruchtgebruik. De wetgeving bevat specifieke regels om de waarde van het vruchtgebruik te berekenen, waarbij rekening gehouden wordt met bv. de duur van het vruchtgebruik (levenslang vruchtgebruik of vruchtgebruik voor beperkte tijd) en of de vruchtgebruiker een natuurlijk persoon dan wel een rechtspersoon is. In geval van vruchtgebruik op een onroerend goed mag de verkoopwaarde van het vruchtgebruik in elk geval niet meer bedragen dan 4/5 van de verkoopwaarde van de volle eigendom.

Het kan eveneens voorkomen dat de schenker de blote eigendom schenkt met voorbehoud van een “eventueel” vruchtgebruik. In dit geval zal het vruchtgebruik na het verstrijken van de duur van het actuele vruchtgebruik of na het overlijden van de actuele vruchtgebruiker niet aanwassen bij de blote eigendom, maar eerst toekomen aan de schenker indien deze op dat ogenblik nog in leven is. De blote eigenaar verkrijgt dus pas de volle eigendom bij het overlijden van de schenker of bij het verstrijken van de duur van het actueel geworden vruchtgebruik dat door de schenker werd voorbehouden. Welke invloed heeft dit op de belastbare grondslag van de schenking van de blote eigendom? Vlabel heeft nu een standpunt ingenomen omtrent deze problematiek.

Standpunt Vlabel

Vlabel stelt dat in een geval zoals hierboven beschreven geen rekening dient gehouden te worden met het eventueel vruchtgebruik (en dus dat er enkel rekening dient gehouden te worden met een actueel vruchtgebruik).

In haar standpunt nr. 21057 van 27 september 2021, gepubliceerd op 18 oktober 2021 behandelt Vlabel meer specifiek de vraag naar de belastbare grondslag bij schenking van blote eigendom bezwaard met vruchtgebruik. Vlabel stelt hierover:

Art. 2.9.3.0.6 VCF is duidelijk, wanneer de blote eigendom geschonken wordt, dan mag de verkoopwaarde niet lager zijn dan de verkoopwaarde van de volle eigendom, na aftrek van de waarde van het (actueel) vruchtgebruik, berekend volgens artikel 2.9.3.0.4 VCF. Er wordt geen rekening gehouden met het eventueel vruchtgebruik of de leeftijd van de eventuele vruchtgebruiker.

Deze situatie zal dus fiscaal op dezelfde wijze behandeld worden als de situatie waarbij de blote eigenaar zijn blote eigendom schenkt en zichzelf daarbij het eventueel vruchtgebruik voorbehoudt.

Interessante planningstechniek?

De techniek van het eventueel vruchtgebruik kan interessant zijn in het kader van successieplanning. Er kan daarbij gedacht worden aan een onroerend goed waarbij het vruchtgebruik aangehouden wordt door een vennootschap en de blote eigendom door de aandeelhouder. Indien de aandeelhouder de blote eigendom schenkt aan zijn kinderen met voorbehoud van eventueel vruchtgebruik, dat hem op enig later ogenblik vanuit de vennootschap toekomt, dan zal de schenkbelasting enkel verschuldigd zijn over de waarde van de blote eigendom. Na beëindiging van het vruchtgebruik van de aandeelhouder zal het vruchtgebruik vervolgens aanwassen bij de kinderen.

Anja Van de Velde – Advocaat Lydian – Anja.vandevelde@lydian.be

Categories:

IVV

Het IVV is een kenniscentrum en contactenplatform die haar leden begeleidt bij hun vastgoedinvestering.